حاجى بکتاش ولى نیشابورى (١٢٧٠- ١٢٠٩) فیلسوف، ولى و انسان گراى بزرگ از تورکان نیشابور خراسان است و طریقت علوى بکتاشیه منتسب به وى بوده و در اطراف شخصیت وى تشکل پیدا کرده است. او از نخستین مشوقان و اشاعه دهندگان زبان و ادبیات ترکى در اناتولی است.

به باور ترکان علوى قزلباش و بکتاشى، حاجى بکتاش ولى و شاه اسماعیل ختایى هر دو پیرو رهبر ترکى مى باشند که در راه تاسیس اتحاد ترکان اوغوز مجاهدت نموده اند.

از جمله برخورد هاى مولانا جلال الدین رومى تماس وى با حاجى بکتاش ولى خراسانى است. حاجى بکتاش به احتمال بسیار با مولانا در ارتباط بوده و هر دو به یقین از یکدیگر خبردار بوده اند. حاجى بکتاش با دو شخصیت تاریخ ساز ترک دیگر، اخى ائورن خویى متوفى به سال ۱۲۶۰ و بابا الیاس خراسانى متوفى در نیمه دوم قرن سیزده میلادى در آسیاى صغیر ملاقات نموده است.

این هم از ولایت نامه که شرح حال حاجى بکتاش را باز مى گوید و هم از مناقب العارفین که ترجمه حال مولانا را می دهد به سهولت بدست مى آید!